Թեմա՝ Ուղղանկյունանիստ, խորանարդ
Ուղիղ զուգահեռանիստը, որի հիմքերը ուղղանկյուններ են, կոչվում է ուղղանկյունանիստ:
Նրա մակերևույթը բաղկացած է 6 ուղղանկյուններից, որոնք կոչվում են ուղղանկյունանիստի նիստեր:
Նիստերի գագաթները կոչվում են ուղղանկյունանիստի գագաթներ, իսկ կողմերը՝ կողեր:
Երկու նիստեր կոչվում են հանդիպակաց, եթե նրանք չունեն ընդհանուր կող:
Յուրաքանչյուր երկու հանդիպակաց նիստեր հավասար են:
Հանդիպակաց նիստերից երկուսը կոչվում են հիմքեր, իսկ մյուս նիստերը՝ կողմնային նիստեր:
Ուղղանկյունանիստն ունի 6 նիստ (երկու հիմք և չորս կողմնային նիստ), 12 կող և 8 գագաթ:
Ընդհանուր գագաթ ունեցող կողերը կոչվում են ուղղանկյունանիստի չափումներ՝ բարձրություն և լայնություն, երկարություն, տես նկարը․
Ուղղանկյունանիստի եթե բոլոր նիստերը իրար հավասար 6 քառակուսիներ են, կոչվում է խորանարդ։
Հարցեր և առաջադրանքներ
1.Ո՞ր մարմինն է կոչվում ուղղանկյունանիստ։
Ուղիղ զուգահեռանիստը, որի հիմքերը ուղղանկյուններ են, կոչվում է ուղղանկյունանիստ:
2.GEOGEBRA ծրագրով գծիր ուղղանկյունանիստ։
3.Ի՞նչ երկրաչափական պատկերներից է կազմված ուղղանկյունանիստը։
Ուղղանկյունանիստը կազմված է ուղղանկյուններից:
4.Ո՞ր մարմինն է կոչվում խորանարդ։
Ուղղանկյունանիստի եթե բոլոր նիստերը իրար հավասար 6 քառակուսիներ են, կոչվում է խորանարդ։
5.GEOGEBRA ծրագրով գծիր խորանարդ։
6.Որո՞նք են ուղղանկյունանիստի չափումները, գծագրով ցույց տուր։
Բարձրություն — E-F, D-A, G-H, C-B.
Լայնություն — E-H, F-G, A-b, D-V.
Երկարություն — F-D, E-A, G-C, H-B
7.Թվարկեք մի քանի առարկա, որոնք ուղղանկյունանիստի ձև ունեն։
Հեռախոս, տումբա, դուռ:
8.Քանի՞ նիստ ունի ուղղանկյունանիստը, խորանարդը։
Ուղղանկյունանիստը ունի 6 նիստ, նույննել խորանարդը:
9.Քանի՞ կող ունի ուղղանկյունանիստը, խորանարդը։
Ուղղանկյունանիստը ունի 12 կող, նույննել խորանարդը:
10.Քանի՞ գագաթ ունի ուղղանկյունանիստը, խորանարդը։
Ուղղանկյունանիստը ունի 8 կող, նույննել խորանարդը:
11.Ուղղանկյունանիստի չափումներն են՝ 5 սմ, 6 սմ, 4 սմ։ Գտե՛ք նրա լրիվ մակերույթի մակերեսը։ Հուշում․ բոլոր նիստերի մակերեսների գումարը հանդիսանում է ուղղանկյունանիստի լրիվ մակերույթի մակերես։ Գտե՛ք նրա մակերույթի մակերեսը:
5 x 6 = 30,
6 x 4 = 24,
5 x 4 = 20,
30 + 24 + 20 = 54 + 20 = 74,
2 x 74 = 148,
Պատ.՝ 148 սմ:
12.Ուղղանկյունանիստի լայնությունը 21 սմ է, երկարությունը՝ 2 սմ-ով ավելի լայնությունից, իսկ բարձրությունը՝ երկարությունից 1 սմ-ով պակաս։
Լուծում.՝
21 + 2 = 23,
23 — 1 = 22: Պատ.՝ Լայնություն 21սմ,
Երկարություն 23սմ,
Բարձրություն 22սմ:
13.Ունենք երկու ուղղանկյունանիստ, որոնցից մեկի չափումներն են՝ 3 սմ, 1 սմ, 6 սմ, մյուսինը՝ 2 սմ, 5 սմ, 4 սմ։ Ո՞ր ուղղանկյունանիստի լրիվ մակերևույթի մակերեսն է ավելի մեծ։
3 x 1 = 3,
1 x 6 = 6,
3 x 6 = 18,
3 + 6 + 18 = 9 + 18 = 27,
2 x 27 = 54,
2 x 5 = 10,
5 x 4 = 20,
2 x 4 = 8,
10 + 20 + 8 = 30 + 8 = 38,
2 x 38 = 76,
54 սմ < 76 սմ,
Պատ.՝ 2-րդ:
14.Ունենք 2սմ կող ունեցող մի խորանարդ։ Գտե՛ք նրա լրիվ մակերույթի մակերեսը։
15.Խորանարդիկի կողի երկարությունը 1 սմ է։ Գտե՛ք նշված մարմնի լրիվ մակերևույթի մակերեսը։
Պատ.՝ 50 սմ:
Արամ Առուշանյանի բլոգ 