Защищено: Դաս 25.

Это содержимое защищено паролем. Для его просмотра введите, пожалуйста, пароль:

Пароль:

Ապրիլի 29-ից մայիսի 3

Նոր թեմա՝ Ջրի քիմիական հատկությունները

Էջ՝ 166-167

Նոր թեմա՝ Ջուրը՝ որպես լուծիչ։ Լուծույթներ։

Էջ՝ 168-171

Ջուրը կայուն նյութ է, մինչև 1000°Cտաքացնելիս այն փոփոխության չի ենթարկվում։ Ավելի բարձր ջերմաստիճաններում, ինչպես նաև ուլտրամանուշակագույն և ռենտգենյան ճառագայթների ազդեցության տակ այն քայքայվում է՝ առաջացնելով ջրածին և թթվածին:

Նույն արգասիքներն առաջանում են ջուրն էլեկտրական հոսանքով քայքայելիս՝

Ջուրը կարող է մասնակցել տարբեր քիմիական ռեակցիաների` միացման, քայքայման, տեղակալման, փոխանակման։ Ջուրը փոխազդում է բազմաթիվ պարզ և բարդ նյութերի հետ։

Ջրի փոխազդեցությունը մետաղների  հետ 

Սենյակային ջերմաստիճանում ջուրը փոխազդում է ալկալիական և հողալկալիական մետաղների հետ:

Լուծույթները և դրանց կոնցենտրացիաները

Реклама

Լուծույթն այն համասեռ համակարգն է, որը բաղկացած է լուծիչից, լուծված նյութից և դրանց փոխազդեցության արգասիքներից:

Ջուրը համընդհանուր լուծիչ է: 

Ըստ ջրում լուծվելու հատկության նյութերը լինում են՝ լավ լուծվող, քիչ լուծվող և գործնականում չլուծվող:

• Եթե լուծույթը պարունակում է առավելագույն քանակով լուծված նյութ, ապա կոչվում է հագեցած:
• Եթե լուծույթը պարունակում է ավելի քիչ լուծված նյութ, քան համապատասխանում է հագեցած լուծույթին, ապա կոչվում է չհագեցած:
• Եթե լուծույթը պարունակում է ավելի շատ լուծված նյութ, քան համապատասխանում է հագեցած լուծույթին, ապա կոչվում է գերհագեցած:

Լուծելիությունը նյութի առավելագույն զանգվածն է (գ), որը կարող է լուծվել 100 գ ջրում՝ տվյալ ջերմաստիճանի պայմաններում. 

Լ=m(լ.ն.)։ m(ջուր)⋅100

ՀԱՐՑԵՐ, ՎԱՐԺՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ԽՆԴԻՐՆԵՐ

1. Ինչպե՞ս են փոխվում նյութերի խտությունները գազ հեղուկ → պինդ վիճակների անցնելիս.

ա) ցանկացած նյութի դեպքում

բ) ջուր նյութի դեպքում

2. Սառույցը հեղուկ ջրի փոխարկվելիս ինչպե՞ս է փոխվում ծավալը.

ա) մնում է անփոփոխ

բ) փոքրանում է աննշան չափով

գ) մեծանում է

դ) փոքրանում է զգալի չափով

3. Ինչո՞ւ է ջրով լիքը ապակյա փակ շիշը ջարդվում սառցախցիկում պահելիս:

3. Ինչո՞ւ ամռանը ջրի ջերմաստիճանն էական փոփոխության չի ենթարկվում:

3. Որքա՞ն են՝ ա) 18 գ բ) 36 գ) 54 գ զանգվածներով ջրի

ա) նյութաքանակները

բ) ծավալները 4°C-ում

6. Որքա՞ն է մոլեկուլների թիվը 2 լ ջրում (p= 1գ/մլ։

5. Ի՞նչ ծավալով (լ,ն.պ.) ջրածին կանջատվի 90 գ ջրի և 80 գ կալցիումի փոխազդեցությունից:
6. Մագնեզիումի և սիլիցիումի խառնուրդն առանց օդի մուտքի շիկաց– նելիս ստացվում է աղանման նյութ, որը ջրով քայքայվում է՝ առաջացնելով սիլան’ SiH4, գազը: Ի՞նչ քանակով (մոլ) մագնեզիում կպահանջվի 33,6 լ (ն.պ.) սիլան ստանալու համար:

Պարապմունք 57

Թեմա՝ Վիետի թեորեմը։

Առաջադրանքներ։

1․ Լուծել քառակուսային հավասարումները ըստ Վիետի թեորեմի։

ա) x¹ = 2, x² = 4.
բ) x¹ = -3, x² = 5.
գ) x¹ = -2, x² = -4.
դ) x¹ = 3, x² = -5.
ե) x¹ = -17, x² = -3.
զ) x¹ = 23, x² = -1.
է) x¹ = 23, x² = -3.
ը) x¹ = -1, x² = -21.

2․ Հայտնի է, որ x²+17x+42=0 հավասարման արմատները ամբողջ թվեր են: Վիետի թեորեմի միջոցով գտիր դրանք: Արմատները գրիր նվազման կարգով:

x¹ = -14, x² = -3.

3․ Կազմիր քառակուսային հավասարում, որի արմատներն են x₁=−1;x₂=−12 թվերը, ընդ որում, a=1

x² + 13x + 12 = 0.

4․ Հայտնի է, որ բերված տեսքի քառակուսային հավասարման արմատները x₁=−8;x₂=−14 թվերն են: Ո՞րն է այդ հավասարումը:

x² + 22x + 112 = 0.

5․ x²+px+114=0 հավասարման արմատներից մեկը  x₁=6 -ն է: Գտիր երկրորդ արմատը և p գործակիցը:x

x² + 25x + 114 = 0.

Պարապմունք 56

Թեմա՝ Վիետի թեորեմը։

Ֆրանսուա Վիետ՝ (1540 -1603) ֆրանսիացի մաթեմատիկոս, կրթությամբ իրավաբան:

Այս թեորեմի միջոցով լուծում են քառակուսային հավասարումներ:Առավել հարմար է Վիետի թեորեմը կիրառել բերված տեսքի հավասարումների (երբ a=1)։

 Եթե x²+px+q=0 բերված տեսքի քառակուսային հավասարման տարբերիչը ոչ բացասական է, ապա՝ {x₁⋅x₂=q x₁+x₂=−p, որտեղ x₁ -ը և x₂ -ը x²+px+q=0 հավասարման արմատներն են:

Օրինակ՝ Լուծենք հետևյալ հավասարումը:

x²−14x+40=0,{x₁⋅x₂=40 x₁+x₂=14 x₁=10,x₂=4

Վիետի թեորեմը տեղի ունի նաև ընդհանուր դեպքում, երբ a≠1

Եթե ax²+bx+c=0 քառակուսային հավասարման տարբերիչը ոչ բացասական է ապա՝ 

{x₁⋅x₂=c/a x₁+x₂=−b/a, որտեղ x₁ -ը և x₂ -ը ax²+bx+c=0 հավասարման արմատներն են:Իրոք, ընդհանուր դեպքը գալիս է բերված տեսքի դեպքին, եթե հավասարումը բաժանել a -ի վրա՝

ax²+bx+c=0∣:a a/ax²+b/ax+c/a=0⇒x²+b/ax+c/a=0 {x₁⋅x₂=c/a x₁+x₂=−b/a

Օրինակ՝  Վիետի թեորեմի օգնությամբ լուծենք հավասարումը:

12x²+x−1=0 12/12x²+1/12x−1/12=0⇒x²+1/12x−1/12=0 ⎨x₁⋅x₂=−1/12 x₁+x₂=−1/12 x₁=−1/3 x₂=1/4

Վիետի թեորեմի օգնությամբ, կարելի է կազմել քառակուսային հավասարումը, եթե հայտնի են նրա արմատները:

Օրինակ՝ Ո՞ր հավասարման արմատներն են 2 և −0,3 թվերը:

x²+px+q=0 2+(−0,3)=1,7=−p 2⋅(−0,3)=−0,6=q Պատասխան՝ x²−1,7x−0,6=0 

Առաջադրանքներ։

1․Պարզել՝ հավասարումն արմատներ ունի՞ (եթե ունի, գտնել նրանց գումարը և արտադրյալը)

ա) Արմատ չունի:
բ) Արմատ չունի:
գ) x¹ + x² = -3, x¹ × x² = -2.
դ) x¹ + x² = 3, x¹ × x² = 2.
ե) x¹ + x² = 2, x¹ × x² = 1.
զ) x¹ + x² = -4, x¹ × x² = 4.

2․ Կազմել բերված քառակուսային հավասարում, եթե հայտնի են նրա արմատների L գումարը և K արտադրյալը

ա) x² — 3x — 28 = 0.
բ) x² + 3x — 18 = 0.
գ) x² + 3,5x + 2,5 = 0.
դ) x² — 5/6x + 1/6 = 0.
ե) x² — 0 — 9 = 0.
զ) x² — 4x + 4 = 0.

3․ Կազմել բերված տեսքի քառակուսային հավասարում, եթե հայտի են նրա արմատները․

ա) x² — 6x + 5 = 0.
բ) x² — 1x + -6 = 0.
գ) x² — 10x + 24 = 0.
դ) x² — 9x + 18 = 0.
ե) x² — 4,5x + 2 = 0.
զ) x² + 3,8x — 6 = 0.
է) x² — 0x — 1 = 0.
ը) x² — 10x + 25 = 0.

4․ Լուծել հավասարումներն ըստ Վիետի թեորեմի․

ա) x¹ = 2, x² = 4.
բ) x¹ = -2, x² = -3.
գ) x¹ = -1, x² = 2.
դ) x¹ = 2, x² = -3.

5․Լուծել հավասարումներն ըստ Վիետի թեորեմի․

ա) x¹ = -3, x² = 5.
բ) x¹ = -1, x² = -9.
գ) x¹ = -4, x² = 2.
դ) x¹ = 7, x² = 5.

Կետադրել նախադասությունները և վերլուծել ձևաբանորեն:

Կհանդիպես նրան, բայց հաջողություն չեմ ակնկալում:
Կհանդիպես-բայ:
Նրան-դերանուն:
Բայց-շաղկապ:
Հաջողություն-գոյական:
Չեմ ակնկալում-բայ:

Ուսին մնացել է խոռոչաձև սպի, իսկ հոգում չսպիացող մի ցավ:
Ուսին-գոյական:
Մնացել-բայ:
Խոռոչաձև-ածական:
Սպի-գոյական:
Իսկ-շաղկապ:
Չսպիացող-բայ
Մի-վերաբերական:
Ցավ-գոյական:

Մեքենան դղրդյունով անցավ քարե նեղ կամուրջը, մի քանի կիլոմետր համաչափ վազքով սլացավ գետի ափով, ապա բարձրացավ քարքարոտ ճանապարհով:

Մեքենան-գոյական:
Դղրդյունով-գոյական:
Անցավ-բայ:
Քարե-ածակա:
Նեղ-ածական:
Կամուրջը-գոյական:
Մի քանի-դերանուն:
Կիլոմետր-գոյական:
Համաչափ-ածական:
Վազքով-գոյական:
Սլացավ-բայ:
Գետի-գոյական:
Ափով-գոյական:
Ապա-շաղկապ:
Բարձրացավ-բայ:
Քարքարոտ-ածական:
Ճանապարհով-գոյական:

Թողել եմ ներքև և՛ փառք, և՛ գանձ, և քեն, և՛ նախանձ:

Թողել եմ-բայՆերքև-մակբայ
և-շաղկապ:
Փառք-գոյական:
Գանձ-գոյական:
Քեն-գոյական:
Նախանձ-գոյական:

Ո՛չ հայրենիք ունի,  ո՛չ տուն,  ո՛չ անուն:

Ոչ-վերաբերական:
Հայրենիք-գոյական:
Ունի-բայ:
Տուն-գոյական:
Անուն-գոյական:

Կրակը լափեց թե՛ սերմ, թե՛ սերմնացան:

Կրակը-գոյական:
Լափեց-բայ:
Թե-շաղկապ:
Սերմ-գոյականՍերմնացան-գոյական:

Նա այն հարուստներից էր, որոնց պարսկերեն հորջորջումով կոչում են նովսիքա, այսինքն նոր քսակի տեր:

Նա-դերանուն
Այն-դերանուն:
Հարուստներից-ածական:
Էր-բայ:
Որոնց-շաղկապ:
Պարսկերեն-ածական:
Հորջորջումով-բայ:
Կոչում են-բայ:
Նովսիքա-գոյական:
Այսինքն-շաղկապ:
Նոր-ածական:
Քսակ-գոյական:
Տեր-գոյական:

Բոլորին զբաղեցնում էր մի միտք, այն է վաստակել, որքան կարելի է շատ, և որքան կարելի է շուտ:

Բոլորին-դերանուն
Զբաղեցնում էր-բայ:
Մի-դերանուն:
Միտք-գոյական:
Այն-դերանուն:
Է-բայ:
Վաստակել-բայ:
Որքան-դերանուն:
Կարելի է-բայ:
Շատ-ածական:
և-շաղկապ:
Շուտ-մակբայ:

Հովիվներն աշխատում էին թաքցնել ոչխարների հոտերը և գուժում էին այդ բոթը:

Հովիվներն-գոյական:
Աշխատում էին-բայ:
Թաքցնել-բայ:
Ոչխաների-գոյական:
Հոտերը-գոյական:
և-շաղկապ՝
Գուժում էին-բայ:
Այդ-դերանուն:
Բոթը-գոյական:

Երիտասարդը մխրճվել էր մինչև հատակը և ոչ մի ապարանք չէր տեսել այդտեղ:

Երիտասարդը-գոյական:
Մխրճվել էր-բայ:
Մինչև-կապ:
Հատակը-գոյական:
և-շաղկապ:
Ոչ մի-դերանուն:
Ապարանք-գոյական:
Չէր տեսել-բայ:

Կրակները վաղուց հանգել էին,  և շարժումը դադարել էր:

Կրակները-գոյական:
Վաղուց-մակբայ:
Հագել էին-բայ:
և-շաղկապ:
Շարժումը-գոյական:
Դադարել էր-բայ:

Տներում վառվում էին կրակները, և գյուղի վրա բացվում էր պարզ ու աստղազարդ երկինքը:

Տներում-գոյական:
Վառվում էին-բայ:
Կրակները-գոյական:
և-շաղկապ:
Գյուղի-գոյական:
Վրա-կապ:
Բացվում էր-բայ:
Պարզ-ածական:
Ու-շաղկապ:
Աստղազարդ-ածական:
Երկինքը-գոյական:

Հանգչում էին լույսերը, և մի ակնթարթում մասրենին կորչում էր խավարի մեջ:

Հանգչում էին-բայ:
Լույսերը-գոյական:
և-շաղկապ:
Մի-դերանուն:
Ակնթարթում-գոյական:
ասրենին-գոյական:
Կորչում էր-բայ:
Խավարի-գոյական:
Մեջ-կապ: