Պարապմունք 12.

Թեմա՝ Սեղան

Սահմանում։ Սեղան է կոչվում այն ուռուցիկ քառանկյունը, որի երկու կողմերը զուգահեռ են, իսկ մյուս երկուսը զուգահեռ չեն: Տես նկարը՝

Սեղանի զուգահեռ կողմերը կոչվում են հիմքեր:
Նկարում AD -ն և BC -ն սեղանի հիմքերն են:  

Սեղանի կողմերը, որոնք զուգահեռ չեն, կոչվում են  սրունքներ:
AB -ն և CD-ն սեղանի սրունքներն են:  

Հիշիր։
Սեղանի  անկյունների գումարը (ցանկացած քառանկյան) 360° է:
Ցանկացած սեղանի սրունքին առընթեր անկյունների գումարը 180° է:

Սահմանում։
Սեղանը կոչվում է ուղղանկյուն սեղան, եթե նրա սրունքներից որևէ մեկը ուղղահայաց է հիմքերին, տես նկարը։

Նկարում AB -ն ուղղահայց է սեղանի հիմքերին։ <А, <B 90 աստիճան են։  

Սահմանում։
Սեղանը, որի սրունքները հավասար են, կոչվում է հավասարասրուն սեղան, տես նկարը։

Նկարում AB -ն և CD -ն սեղանի սրունքներն են և իրար հավասար են։
   

Հարցեր և առաջադրանքներ․
1. Ո՞ր պատկերն է կոչվում սեղան, գրիր սահմանումը։

Սեղան է կոչվում այն ուռուցիկ քառանկյունը, որի երկու կողմերը զուգահեռ են, իսկ մյուս երկուսը զուգահեռ չեն:

2. GEOGEBRA ծրագրով գծիր սեղան, նշիր սրունքները, հիմքերը, ո՞ր կողմերն են զուգահեռ։

Սրունքներ են — H-E F-G
Հիմքեր են — E-F H-G
Զուգահեռ են — E-F H-G

3. Ո՞ր պատկերն է կոչվում  ուղղանկյուն սեղան, գրիր սահմանումը։

Սեղանը կոչվում է ուղղանկյուն սեղան, եթե նրա սրունքներից որևէ մեկը ուղղահայաց է հիմքերին:

4. GEOGEBRA ծրագրով գծիր  ուղղանկյուն սեղան, նշիր սրունքները, հիմքերը, ո՞ր սրունքն է ուղղահայաց հիմքերին,  ո՞ր անկյուններն են 90 աստիճան։

Սրունքներն են
Հիմքերն են

5. Ո՞ր պատկերն է կոչվում հավասարասրուն սեղան, գրիր սահմանումը։

Սեղանը, որի սրունքները հավասար են, կոչվում է հավասարասրուն սեղան, տես նկարը։

6. GEOGEBRA ծրագրով գծիր հավասարասրուն սեղան, նշիր սրունքները, հիմքերը, ո՞ր կողմերն են իրար հավասար։

AB = CD
AD =BC

8. Ի՞նչի է հավասար սեղանի բոլոր  անկյունների  աստիճանային գումարը։

Սեղանի բոլոր անկյունների գումարը 360^0:

9. Նշիր ճիշտ պնդումը․
ա)Հավասարասրուն սեղանի սրունքները զուգահեռ են: Սխալ է:
բ)Ուղղանկյուն սեղանի հիմքերը միշտ հավասար են: Սխալ է:
գ)Ցանկացած սեղանի հիմքերը զուգահեռ են: Ճիշտ է:

10. Նշիր ճիշտ պնդումը․ Սեղան կոչվում է այն քառանկյունը, որի
ա)կողմերը զույգ առ զույգ զուգահեռ են: Սխալ է:
բ)երկու կողմերը զուգահեռ են, իսկ մյուս երկուսը՝ ոչ: Ճիշտ է:

11. Նշիր ճիշտ պնդումը․ Սեղանը կոչվում է հավասարասրուն, եթե
ա)նրա սրունքները հավասար են: Ճիշտ է:
բ)նրա սրունքները զուգահեռ են: Սխալ է:

12. Տրված է ABCD սեղան, որտեղ  <A=37°, <C=121°: Գտիր՝ <B,<D-ն։

180 — 37 = 143(<B)
180 — 121 = 59(<D)

Սեպտեմբեր, Հոկտեմբեր ամփոփում.

1.Ներկայացնել բջջի կազմվածքը:
Բջիջը կազմված է ցիտոպլազմայից, որը պարփակված է բջջաթաղանթի մեջ։ Ցիտոպլազման պարունակում է կենսամոլեկուլներ, որոնցից են, օրինակ, սպիտակուցները և նուկլեինաթթուները։

2.Քանի տեսակի գեղձեր գիտեք:
Գոյության ունի գեղձերի 3 տեսակ՝ արտազատական, ներզատական և խառը։ Արտազատական գեղձերն ունեն ծորաններ, որոնցով նյութերն արտազատվում են օրգանների խոռոչների միջև կամ մաշկի մակերևույթին։ Արտազատական գեղձերից են արցունքագեղձերը, թքագեղձերը, քրտնագեղձերը և այլն։ Ներզատական գեղձերը չունեն ծորաններ, որոնք օժտված են հեռադիր ազդեցությամբ ու կենսաբանորեն բարձր ակտիվությամբ։ 

3.Գեղձերի համակարգի նշանառությունը:
Էվոլյուցիայի ընթացքում մարդու օրգանիզմում ձևավորվել են հատուկ օրգաններ՝ գեղձեր, որոնցում առաջանում են կենսաբանական ակտիվ նյութեր և ազդում օրգանների կենսագործունեության վրա։

4.Ինչ է իրանից ներկայացնում ռեֆլեկսը:
Ռեֆլեքս, օրգանիզմի պատասխան ռեակցիան է ներքին և արտաքին միջավայրից ստացվող գրգիռներին, որն իրականանում է նյարդային համակարգի մասնակցությամբ։ Ռեֆլեքսի կառուցվածքային հիմքը ռեֆլեքսային աղեղն է։ Դա այն ուղին է, որով հաղորդվում են նյարդային գրգիռները ռեֆլեքսի իրականացման ժամանակ։

5.Ողուղեղի կառուցվածք և ֆունկցիա:
Ողնուղեղը ֆիլոգենետիկորեն երևան է գալիս նյարդային համակարգի զարգացման երրորդ էտապում։ Այդ ժամանակ գլխուղեղ դեռևս չկա, ուստի իրանային ուղեղը ունի օրգանիզմի բոլոր պրոցեսները՝ և վեգետատիվ, և անիմալ կարգավորող կենտրոններ։ Մարմնի հատվածավոր կառուցվածքին համապատասխան իրանային ուղեղն ունի հատվածավոր կառուցվածք։ Այն բաղկացած է իրար միացած նևրոմերներից, որոնց սահմաններում միակցվում է պարզագույն ռեֆլեկտոր ուղեղը։ Մետամեր կառուցվածք ունի նաև մարդու ողնուղեղը, որով և պայմանավորված է նրա օրգանիզմում գոյություն ունեցող կարճ ռեֆլեկտոր ուղեղի առկայությունը։

6.Գեղձերի առաջացրած հիվանդություններ:

Լայն իմաստով՝ էնդոկրին հիվանդությունները կարելի է բաժանել երեք խմբի^[2].

1. Ներզատիչ գեղձերի թերարտադրություն (հանգեցնում է հորմոնային անբավարարության)
2. Ներզատիչ գեղձերի գերարտադրություն (հանգեցնում է հորմոնային ավելցուկի)
3. Ներզատիչ գեղձերի ուռուցքներ (բարորակ կամ չարորակ)

Էնդոկրին հիվանդությունները հաճախ դրսևորվում են որպես ամբողջական համալիր, որը ներառում է թերարտադրության և գերարտադրության խառը պատկեր՝ ներզատիչ համակարգում գործող հետադարձ կապի մեխանիզմներով պայմանավորված։ Օրինակ՝ հիպերթիրեոզի շատ ձևեր կապված են թիրոիդ հորմոնի ավելցուկի և թիրեոտրոպ հորմոնի ցածր մակարդակի հետ:

Հոկտեմբերի 16-20

Սիրել՛ ընկերներ, այս շաբաթ ներկայացնելու եք հետևյալ թեմաները․

• Նյարդային համակարգ
• ողնուղեղի կառուցվածքը, ֆունկցիան և հիվանդությունները
• Ռեֆլեքս, ռեֆլեքսային աղեղ։

Մասնակցել բնագիտության ֆլեշմոբին

Լրացուցիչ աշխատանք, պատասխանել հարցերին․

Ի՞նչ նշանակություն ունի նյարդային համակարգը։

Ի՞նչ բաժիններից է կազմված նյարդային համակարգը։

Ո՞ր բաժիններն են մտնում կենտրոնական նյարդային համակարգի մեջ։

Նեյրոնների ինչպիսի՞ տեսականեր գիտեք։

Ի՞նչ է նյարդը։

Check your progress

1.Was walking.
2.Saw.
3.Was looking.
4.started.
5.was crossing
6.heard
7.was coming
8.stopped
9.didn’t hit

1.Good.
2.Easier
3.Easiest.
4.Exciting
5.More exciting.
6.Most exciting.
7.Bad.
8.Worse.
9.Worst.

1.Quickly.
2.Happily.
3.Fluently
4.Badly.
5.Easily.
6.Well.

1.Good.
2.Slow.
3.Expensive.
4.Ugly.
5.Messy.
6.Noisy
7.Difficult.

1.Is Getting old
2.Got a surprise
3.Get home.
4.Gets Good ideas.

Իտալիա

Դասի հղումը 

 Այլ հղումներ 1234

1. Նշել Իտալիայի աշխարհագրական դիրքի առավելություններն ու թերությունները:

Իտալիայի դիրքը Միջերկրական ծովի կենտրոնական մասում պատմական վաղ ժամանակներից դրական ազդեցություն է ունեցել նրա զարգացման համար։ Երկրի տարածքը կազմված է մայրցամաքային, թերակղզային և կղզային մասերից։ Այն ընդգրկում է ամբողջ Ապենիան թերակղզին, Սիցիլիա, Սարդինա և մի շարք այլ ափամերձ կղզիներ։ Հյուսիսային Իտալիան ավելի շահեկան դիրքերում է, քանի որ հնարավորություն ունի արտաքին տնտեսական կապեր իրականացնել։ Իր աշխարհագրական նպաստավոր դիրքի շնորհիվ Իտալիան նշանակելի տեղ է գրավում այդ դաշինքի ռազմավարական ծրագրերում։

1. Նշել Իտալիայի բնական պայմանների առավելություններն ու թերությունները:

Իտալիան աղքատ է օգտակար հանածոներով։ Հարուստ է քիմիական հումքով և բազմատեսակ շինանյութերով։ Առավել նշանավոր են Սիցիլիա կղզու ծծմբի և Ապենյան թերակղզու մարմարների պաշարները, ինչպես նաև սնդիկի պաշարները, որոնցով երկիրն աշխարհում գրավում է առաջին տեղերից մեկը։ Երկրում կան նաև ալյումինի հումքի, բազմամետաղների, ինչպես նաև նավթի ու բնական գազի ոչ մեծ պաշարներ։ Կլիման տիպիկ միջերկրածովային է։ Բնորոշ են տաք ու խոնավ ձմեռները, չոր ու շոգ ամառները։

1. Ի՞նչ դեր ունի Իտալիան ժամանակակից աշխարհում:
   

Իտալիան համախառն ներքին արդյունքով մտնում է աշխարհի ամենազարգացած ութնյակի միջև և մյուսների հետ մեկտեղ վճռական ազդեցություն ունի համաշխարհային տնտեսության և քաղաքականության վրա։ Տնտեսության ամենագլխավոր բնորոշ գիծը հետարդյունաբերական կառուցվածքն է, որում գերակշռում է ծառայություննհրի ոլորտների բաժինները։ Արդյունաբերության բաժինը գերազանցում է գյուղատնտեսության բաժնին։

Պարապմունք 15.

Աշխատում ենք ինքնուրույն


1.Կազմիր մեկ անհայտով գծային հավասարում։ Նշիր անհայտի գործակիցը, այնուհետև փորձիր  լուծել։
Տես օրինակը՝
2x+5=35
Անհայտի գործակիցն է՝ 2
Լուծումը կլինի՝
2x=35-5
2x=30
x=15

16 + 6x = 112
Անհայտի գործակիցն է՝ 6
Լուծումը կլինի՝
6x = 111 — 15
6x = 96
x = 16

2. Կազմիր երկու անհայտով առաջին աստիճանի հավասարում։ Նշիր x-ի, y-ի գործակիցները, ազատ անդամը։
Տես օրինակը՝
3x+45y-21=0
x-ի գործակիցը՝ 3
y-ի գործակիցը՝ 45
Ազատ անդամը՝ -21

6x + 36 — 34y = 0
x-ի գործակիցը՝ 6,
y-ի գործակիցը՝ 34,
Ազատ անդամը՝ 36,

3. Կազմիր երկու անհայտով առաջին աստիճանի հավասարում։ Հավասարման համար գտիր երկու տարբեր լուծումներ։
Տես օրինակը՝
x+y=30
Առաջին լուծումը՝ x=14; y=16
Երկրորդ լուծումը՝ x=13; y=17

x + y = 46
Առաջին լուծումը՝ x = 15; y = 31
Երկրորդ լուծումը՝ x= 27; y = 19

4. Կազմիր առաջին աստիճանի երկու անհայտով հավասարում այնպես, որ լուծումը լինի այս թվազույգը՝ (4, 5):
Տես օրինակը՝ 4x+5y-41=0

              

5. Կազմիր երկու անհայտով առաջին աստիճանի հավասարում, այնուհետև x-ը արտահայտիր y-ով։  Կազմիր երկու անհայտով առաջին աստիճանի հավասարում, այնուհետև y-ը արտահայտիր x-ով։

Տես օրինակը՝
x+7y=48
x=48-7y
Հաջորդ օրինակը՝
y+2x-21=0
y=21-2x

1. x — 8y = 74
x = 74 — 8y

2. x — 4y + 34 = 82
x = 34 + 4y = 82

6. Ցույց տուր, որ  (1; 2)  թվազույգը համակարգի համար լուծում է.
{x+y-3=0
{x-y+1=0

7. Lուծիր համակարգը տեղադրման եղանակով.
{x-5y=0
{7y+x=36


8. Lուծիր համակարգը գումարման եղանակով.
{x+y=28
{x-y=22
x + y + x — y = 50
2x = 50
2x = 25
y = 28 — 25
y = 3

9.Lուծիր համակարգը հանման եղանակով.
{7x-y=0
{3x-y=40

10.Lուծիր համակարգը գործակիցները հավասարեցման եղանակով։

{2x+3y=80
{3x+2y=70

Текст. 16-18 октября.

Прочитайте текст:

Я хочу рассказать, как одна встреча с великим человеком сыграла огромную роль в моей жизни.

Когда мне было восемнадцать лет, я приехал в Петербург и поступил учиться в университет. Я всегда очень любил музыку. Моим любимым композитором был Пётр Ильич Чайковский. Поэтому в свободное время я часто ходил в оперный театр и с удовольствием слушал все оперы Чайковского, смотрел его балеты.

Однажды мои друзья пригласили меня в гости в одну семью. Хозяйка этого дома была прекрасной певицей и часто выступала на концертах. Я с удовольствием пошёл к ним. Это был для меня счастливый вечер, потому что в тот вечер к ним в гости пришёл Пётр Ильич Чайковский. Хозяйка дома пела арии из его опер. Петру Ильичу понравилось её пение. Чайковский говорил очень мягко и просто, все внимательно слушали его. Начался интересный разговор о музыке, о литературе, об искусстве.

Поздно вечером мы вместе с Чайковским вышли из дома, и он спросил, где я живу. Узнав, что я живу недалеко от его дома, он предложил мне пойти пешком. Я был счастлив, ведь я не только познакомился с великим композитором, но и мог поговорить с ним во время нашей прогулки.

Мы пошли по набережной реки Невы. Сначала мы шли молча. Потом Пётр Ильич спросил меня:

— Я слышал, что Вы хотите стать художником. Это правда?

— Да, — ответил я.

Мы помолчали, а потом я спросил его:

— Пётр Ильич, говорят, что гении создают свои произведения, пишут музыку, картины только в те минуты, когда они работают легко и свободно, как будто кто-то помогает им. В общем, когда к ним приходит вдохновение.

Что Вы думаете об этом?

— Ах, молодой человек, не говорите глупости! Нельзя ждать вдохновения, нужен прежде всего труд, труд и труд! Нужно не ждать вдохновения, а серьёзно работать, трудиться каждый день. Помните, молодой человек, одного вдохновения мало, даже гений или очень талантливый человек ничего не добьётся в жизни, не сделает ничего значительного, если не будет трудиться. Я, например, считаю, что я самый обыкновенный человек.

Я не согласился с ним и хотел поспорить, но он остановил меня и

продолжил:

— Нет, нет, не спорьте,,я знаю, что говорю. Советую Вам, молодой человек, запомнить на всю жизнь, что вдохновение приходит только к тому человеку, который серьёзно и много работает, вдохновение рождается только из труда и во время труда. Я каждое утро 6 8 или 9 часов начинаю работать и пишу музыку. Если мне не нравится, что я написал сегодня,

завтра я буду делать эту же работу, буду писать всё сначала. Так я пишу день, два, десять дней. Вы сможете сделать больше и лучше, чем талантливые, но ленивые люди.

Вопросы:

С  какими произведениями  Чайковского  вы  знакомы?

 О  чем любил говорить Чайковский  в кругу друзей?

 К какому человеку приходит вдохновение? Из чего оно рождается?

Каких композиторов  ты знаешь?

Задания:

Задание 1. Расскажите, чего вы смогли достичь, избавившись от лени.

Задание 2. Запишите, какие поговорки/пословицы/афоризмы о труде вы знаете.

Задание 3. Запишите, какие методы борьбы с ленью вы знаете.

Дополнительное задание:

Согласны ли вы с высказыванием: «Лень – это двигатель прогресса»? Почему?

Դաս 6.

ԹԵՄԱ՝                              

§  9. Նյուտոնի  երրրորդ   օրենք:

1. Բերեք մարմինների փոխազդեցության օրինակներ:

Երբ գնդակը գլորվում է դեպի մեզ և մենք արագ վազելով` այն հարվածում ենք, այդ ժամանակ և՛ մեր կոշիկն է դեֆորմացվում, և՛ գնդակը, բայց գնդակը ավելի շատ, քանի որ այս դեպքում մենք գնդակից ավելի արագ էինք շարժվում դեպի այն և մեր մարմնի կշիռը ավելի մեծ է:

2․ Զինվորը բռունցքի հարվածով ջարդում է քարը։ Ո՞րն է ավելի մեծ՝ ձեռքի ազդեցությունը քարի վրա , թե՞ հակառակը։

Զինվորի բռունցքի և քարի փոխազդեցության ուժերը մոդուլով հավասար են, բայց, քանի որ բռունցքը ավելի մեծ արագություն է ձեռք բերում, քարը կոտրվում է, իսկ բռունցքը` թեթև դեֆորմացվում:

3․ Մագնիսը էլեկտրամագնիսական ուժով ձգում է երկաթին։ Ի՞նչ բնույթի ուժով է երկաթը ձգում մագնիսին։

4. Ձևակերպեք Նյուտոնի երրորդ օրենքը:

Երկու մարմիններ միմյանց հետ փոխազդում են մոդուլով հավասար և հակառակ ուղղված ուժերով:

5. Ի՞նչ փորձերի օգնությամբ կարելի է հիմնավորել Նյուտոնի երրորդ օրենքը:

Հորիզոնական հենարանի վրա որևէ մարմինը ազդում է որոշակի ուժով և հենարանը մարմնի վրա ազդում է մի ուժով, որը մոդուլով հավասար է մարմնի կշիռին և ուղղված է նրան հակառակ:

6. Ի՞նչ գիտեք ազդող և հակազդող ուժերի մոդուլների, ուղղությունների և կիրառման կետերի մասին:

Ազդող և հակազդող ուժերի մոդուլիկները հավասար են և նրանց ուղղությունները միմյանց հակառակ են:

7. Հնարավո՞ր է արդյոք, որ երկու մարմինների փոխազդեցության ուժերը միմյանց համակշռեն:

Հնարավոր չէ, որ երկու մարմինների փոխազդեցության ուժերը միմյանց համակշռեն, որովհետև նրանք կիրառված են տարբեր մարմինների վրա:

8. Հանրահայտ Մյունխհաուզենը պնդում էր, որ մի անգամ, բռնելով իր մազերից, իրեն դուրս է քաշել ճահճից: Հնարավո՞ր է արդյոք նրա պատմածը:

Հնարավոր չէ, քանի որ ճահիճը քաշում է նրան դեպի ներքև, իսկ ինքն իրեն պակաս զանգվածով քաշում է վերև` ուղղությունները հակառակ են, բայց ուժերի մոդուլները հավասար չեն:

9. Նկարեք թելից կախված գնդիկ նշեք ազդեցության ու հակազդեցության ուժերը:

10. Երկաթե սայլակին երկար ձողի օգնությամբ ամրացված է մագնիս: Կշարժվի՞ արդյոք սայլակը:

Այո, որովհետև ուժերի մոդուլները հավասար չեն և մագնիսի մարմնի կշիռը ավելի փոքր է, քան սայլակինը